Ta opowieść o małym człowieku to wielki sukces Fallady. To właśnie jej zawdzięcza autor pozycję jednego z najważniejszych niemieckich pisarzy dwudziestego wieku.
Hamburger Abendblatt

Kultowa powieść Hansa Fallady. Na jej podstawie powstała sztuka teatralna, ciesząca się przez całe dziesięciolecia ogromną popularnością. Książka doczekała się czterech ekranizacji oraz niezliczonej ilości wznowień.
Życie „szarych” ludzi to walka o przetrwanie, w której nie ma czasu i pieniędzy na przyjemności, nawet te najmniejsze. To powieść o niesprawiedliwości społecznej, bo choć kryzys dotyka wszystkich, to biedni i przyzwoici ludzie cierpią najbardziej.
Takie są dostępne opinie w mediach o książce, która była powodem spotkania w bibliotece Goethe Instytut. Uczennice i uczniowie z klasy 2 h medialno-prawnej mieli okazję zastanowić się nad realnymi dylematami ludzi czasu kryzysu ekonomicznego na podstawie fragmentu książki Hansa Fallady „Co dalej, szary człowieku?”. Zajęcia zorganizowane przez Fundację Tygodnika Powszechnego w ramach Lekcji czytania poprowadził pisarz, eseista, literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego dr hab. Jerzy Franczak z Katedry Antropologii Literatury i Badań Kulturowych UJ.
Po raz kolejny uczniowie mieli szansę zrozumieć, że czytanie literatury nie musi oznaczać rekonstrukcji tego, co autor miał na myśli ale odsyła czytelnika do tego co wydarza się tu i teraz oraz poszerza jego poglądy na otaczający świat. Poprzez ponadczasowe pytania typu: Jak postrzegamy losy szarego człowieka? W jaki sposób jest on uwikłany w sieci idei, ideologii, wzorców kulturowych ale i marzeń? Jaką funkcję w życiu społecznym pełni frustracja i gniew jednostki?, uczniowie mieli okazję zastanowić się w jaki sposób myślą i działają indywidualnie oraz społecznie.

Poniżej prezentujemy refleksje licealistów ukazujące ich emocjonalny stosunek do bardzo ludzkiej, prawdziwej tematyki lektury i odbytego spotkania:

W czwartek 1 lutego dzięki inicjatywie prof. Anny Czepiec – Mączki klasa 2h miała możliwość uczestnictwa w zajęciach w ramach Lekcji czytania. Podczas warsztatów klasa analizowała fragment powieści „Co dalej szary człowieku?”. Wykładowca przybliżył nam genezę powstania powieści, życiorys autora oraz problematykę utworu. Następnie w otwartej dyskusji uczniowie mieli możliwość podzielenia się własnymi opiniami i przemyśleniami dotyczącymi tekstu. Czas upłynął na analizie historii głównych bohaterów, przybliżeniu ich życia i poznaniu realiów tamtego okresu. Spotkanie dostarczyło wiele wrażeń i skłoniło uczniów do samodzielnych refleksji. Dziękujemy prof. Annie Czepiec – Mączce i Instytutowi Goethego za zorganizowanie zajęć. Klasa z niecierpliwością oczekuje kolejnego wyjścia związanego z poznawaniem literatury.
Anna Szweblik, klasa 2h

Miałam przyjemność uczestniczyć w zajęciach prowadzonych przez dr Jerzego Franczaka na temat pierwszego rozdziału książki „Co dalej, szary człowieku?” Hansa Fallady. Została nam przedstawiona biografia autora oraz jego niełatwa przeszłość. Byliśmy zapytani o nasze pierwsze wrażenia, a następnie wdaliśmy się w dyskusję. Zajęcia były bardzo inspirujące i ciekawe. Próbowaliśmy odczytać symbolikę zawartą w tekście, ale także porozmawiać o realiach. Z wielką chęcią odwiedziłabym Instytut Goethego jeszcze raz, by mieć możliwość przeżyć całe wydarzenie ponownie.
Julia Mroczek, klasa 2h

Zajęcia w Instytucie Goethego były świetną okazją żeby poznać urywek literatury, po który bez tego spotkania bym nie sięgnął. Wspólna analiza i dyskusja na tematy poniekąd filozoficzne były bardzo produktywnym ale też po prostu przyjemnie spędzonym czasem.
Adam Wilk, klasa 2h

Organizacja, opieka, zdjęcia: prof. Anna Czepiec-Mączka

19 stycznia 2024 r.  uczniowie klasy 2c spotkali się w Goethe Institut z panem Łukaszem Wojtusikiem – dziennikarzem radiowym, człowiekiem sceny, prowadzącym podcast literacki „Alfabet Wojtusika”, w którym pisarze i ich książki grają pierwsze skrzypce. Łukasz Wojtusik jest także gospodarzem programu w RMF Classic „Śniadanie Mistrzów”, w którym posłuchać możemy fragmentów nagrań wywiadów czy spotkań na festiwalach bądź w radiowym studio, których prowadzący był jedną ze stron. Pan Wojtusik to również współautor dwóch książek – rozmów na tematy dla niego ważne i ciekawe: „Dusza z ciała wyleciała. Rozmowy o śmierci i nie tylko” – z OSB Leonem Knabitem oraz „Łobuzy. Grzesznicy mile widziani” – z Grzegorzem Kramerem SJ i Piotrem Żyłką.
Jak sam często powtarza: „[w czytaniu] chodzi o słowa. W książkach znalazłem język, który zaskakuje, otwiera, pyta, łamie reguły, mówi o świecie, próbuje diagnozować problemy i szukać odpowiedzi.(…) Literatura uczy krytycznego myślenia, uczy słów. Między innymi dlatego nie umiem już nie czytać.”
Spotkanie młodzieży w bibliotece Instytutu było kolejną Lekcją czytania, projektem Fundacji Tygodnika Powszechnego i Krakowskiego Biura Festiwalowego – tym razem literatury niemieckiej. Rozmowa toczyła się przy fragmencie powieści Otfrieda Preusslera pt. „Krabat”, której historia nawiązuje do mrocznej serbołużyckiej legendy ludowej o chłopcu, który zostaje uczniem czarnoksiężnika. Jest to bardzo prawdziwa legenda – o marzeniach i przyjaźni, o miłości i władzy, o codziennym życiu z jego urokami i smutkami. A także o odwiecznym konflikcie dobra ze złem, któremu, choć ma moc, bardzo trudno jest zwyciężać.

Tę młodzieżową powieść fantasy napisaną w 1971 roku Marco Kreuzpainter zekranizował w 2008 roku i nadał filmowi tytuł „Uczeń Czarnoksiężnika”.

A co na temat spotkania sądzą uczniowie?

„Spotkanie w Instytucie Goethego z dziennikarzem Łukaszem Wojtusikiem było bardzo interesujące. Rozmowa z nim pozwoliła nam  przede wszystkim poszerzyć wiedzę na temat sposobów interpretacji dzieł literackich. Tekstem, o którym rozmawialiśmy, był fragment powieści ,,Krabat”. Prowadzący krótko przedstawił wątek i zachęcił tym do przeczytania całego utworu. Pan Łukasz Wojtusik przepełniał całą salę swoją pozytywną energią i w każdym jego słowie słychać było ogromne zamiłowanie do wykonywanej pracy. Spotkanie to uważamy za bardzo udane i z chęcią weźmiemy udział w innych tego typu dyskusjach.”
Zuzanna Reczkowska i Aleksandra Noskowska

„Wizyta w Instytucie Goethego była inspirująca. Wzięliśmy udział w spotkaniu z dziennikarzem, który przybliżył nam powieść “Krabat”. Prowadzący mówił o niej w bardzo ciekawy sposób. Widać było jego fascynację powieścią, zarażał nas pozytywną energią, miał duże poczucie humoru. Podczas zajęć poznaliśmy metody odczytywania tekstów, dowiedzieliśmy się, jak można ułatwić sobie ich interpretacje i rozmawialiśmy o różnych gatunkach literackich. Zajęcia uważamy za bardzo udane i wartościowe.”
Julia Nogieć i Liwia Olszowy

„Wyjście na Lekcje czytania bardzo nam się podobało, gdyż pokazało nowy sposób na to, jak czytać literaturę. Dziennikarz, pan Łukasz Wojtusik, miał świetny kontakt z nami i w interesujący sposób przedstawił nam problematykę omawianej powieści. Zajęcia przebiegały w pozytywnej i twórczej atmosferze, która jeszcze bardziej zachęcała nas do aktywności. Spotkanie było niezwykle przyjemne i myślę, że każdy z nas dużo z niego wyniósł.”
Maria Rojek

„Spotkanie z literaturą było interesujące i pożyteczne. Prowadzący, pan Łukasz Wojtusik, pokazał nam, jak analizować teksty literackie, uwzględniając różne ich aspekty, co z pewnością będzie przydatne podczas czytania kolejnych dzieł. W czasie zajęć panowała przyjazna, ciepła atmosfera, a poruszane zagadnienia były wyjaśniane w jasny i przystępny sposób. Myślę, że każdy z nas zapamięta spotkanie jako dobre i wartościowe doświadczenie.”
Gabriela Jedynak

Organizacja: prof. Elżbieta Kramarz

Uczestnikami spotkania z Jankiem Melą były uczennice i uczniowie z klas 1h (medialno-prawnej), 2d (ekonomiczno-menedżerskiej) i 3d (ekonomiczno-menedżerskiej). Poniżej przedstawiamy wybrane refleksje.

9 stycznia 2024 r. w naszej szkole odbyło się spotkanie z Janem Melą, polskim podróżnikiem i działaczem społecznym. Jest to najmłodszy w historii zdobywca dwóch biegunów w jednym roku (2004 r.) i jednocześnie pierwsza osoba z niepełnosprawnościami, która tego dokonała. Podczas spotkania nasz gość opowiadał o swoich wyprawach a także zmaganiach ze swą niepełnosprawnością. Podzielił się z nami swoimi sposobami na krytykę i nieprzychylne opinie innych ludzi. Pomimo bardzo trudnych doświadczeń życiowych był w stanie osiągnąć tak wiele! Mieliśmy poczucie, że stoi przed nami młody, pełen siły, pasji i pozytywnej energii człowiek, który zaraża optymizmem. Wypowiedzi naszego wyjątkowego gościa, były doskonałym dowodem na to, że dzięki wytrwałości, ciężkiej pracy i przezwyciężeniu swoich słabości i lęków, jesteśmy w stanie dokonać nawet rzeczy niemożliwych a spełnienie marzeń zależy wyłącznie od nas.
Gabriela Bębenek, klasa 1h

Myślę, że historia pana Janka Meli jest doskonałym przykładem na to, jak wiele jest rzeczy w życiu, które warto doceniać, mimo że nie zauważa się ich na co dzień – chociażby posiadanie kochającej rodziny, mieszkania, bycie zdrowym i zdolnym do nieograniczonego ruchu. Spotkanie skłoniło mnie do refleksji – człowiek często nie zauważa tego, co ma i skupia się na rzeczach, jakich nie ma lub wydarzeniach, które są negatywne. Jednocześnie historia pana Jana jest naprawdę dobrym motywatorem dla ludzi z niepełnosprawnościami, bo zachęca ich do nieporzucania marzeń i podejmowania kolejnych prób by osiągnąć cel. Może ona także działać pozytywnie na każdego, kto czuje się ograniczony swoimi niedoskonałościami (wszelkiego rodzaju) – daje zachętę na przezwyciężanie własnych słabości i parcia do przodu mimo przeciwności.
Franciszek Dynda, klasa 3d

Mamy świadomość jak trudny jest proces radzenia sobie z przeszkodami zewnętrznymi i tymi, które drzemią w nas, ale tak jak napisał Janek Mela w Księdze Gości II LO koncentrujmy się na wyzwaniach i „odkrywajmy własne bieguny”. Każdy w swoim czasie.

koordynatorki spotkania: prof. Anna Czepiec-Mączka i prof. Eliza Wojtasik
zdjęcia: Julia Dąbroś, klasa 4c i Olga Poniewierska, klasa 1h