O istocie języka podczas niemieckich Lekcji czytania

W ostatnich dniach marca klasa 2H kolejny raz uczestniczyła w warsztatach literackich. Niemieckie Lekcje czytania prowadziła pani Katarzyna Kubisiowska – dziennikarka, pisarka literatury faktu, autorka cyklu rozmów ,,Własny pokój” w ramach podcastów Tygodnika Powszechnego. Tematem piątkowego spotkania był esej Herty Müller – noblistki z 2009 r. ,,Każdy język ma inne oczy” z tomu ,,Król kłania się i zabija”.
Twórczość Müller nierozerwalnie łączy się z Rumunią, w której pisarka przyszła na świat w 1953 roku, będąc częścią mniejszości niemieckiej. Rodzice byli ofiarami wydarzeń II wojny światowej, a sama kobieta – świadkiem powojennej reżimowej rzeczywistości, która cały czas jest obecna w jej twórczości. Literacką Nagrodę Nobla otrzymała jako ta, która „łącząc intensywność poezji i szczerość prozy, przedstawia świat wykorzenionych”.
Esej, który omawialiśmy, dotyczył istoty języka, poruszał zagadnienie wolności, terroru politycznego, strachu, kontroli jednostki przez władze, pamięci pokoleniowej i wpływu rodziny na indywidualny rozwój człowieka. Wszystko to wpłynęło na prozę Herty Müller, która w swoich osobliwych, często zmysłowych opisach obrazów z życia, przelewa na papier własne emocje, „gdzie nazwy zwyczajnych, codziennych przedmiotów, jak grzebień, szczoteczka do zębów, walizka czy guzik, zyskują nowe znaczenie i niosą ze sobą atmosferę zaszczucia i opresji”.
Spotkanie ze wspomnieniami autorki przypomniało nam o tym, jak wydarzenia historyczne kształtują psychikę człowieka, jaki wpływ mają na dalsze losy oraz jak przez decyzje innych ludzi, jednostka może cierpieć. Mogliśmy również zastanowić się nad istotą języka – jego brzmieniem, charakterem oraz znaczeniem dla każdego z nas. Literatura chroniła Hertę Müller od szaleństwa, ale była także „refleksją nad istotą języka: żyjąc w państwie dyktatury, doświadczyła ona języka jako narzędzia represji, ale również jako narzędzia oporu wobec totalitarnej władzy”.

Foto: Nadia Nocoń 2h
Tekst: Lena Mosio 2h

Organizacja: prof. Elżbieta Kramarz