Czym jest ślad węglowy?

Zmiany klimatyczne spowodowane czynnikami antropogenicznymi stanowią obecnie jeden z najważniejszych problemów środowiskowych.

W dniu 16. maja 2024 r. klasy 1i oraz 3g realizujące rozszerzenie z biologii wzięły udział w wykładzie pt. Czym jest ślad węglowy? wygłoszonym przez panią dr Elżbietę Sowulę-Skrzyńską z Państwowego Instytutu Badań (Instytut Zootechniki).

Ślad węglowy (ang. carbon footprint) to określenie ilości gazów cieplarnianych, takich jak dwutlenek węgla, metan czy podtlenek azotu, emitowanych przez człowieka lub organizację w trakcie prowadzenia działalności, produkcji lub użytkowania produktu lub usługi.

W obliczeniach śladu węglowego uwzględnia się emisje gazów cieplarnianych powstałe w całym cyklu życia produktu lub usługi, w tym wydobycie surowców, produkcję, transport, użytkowanie i utylizację.

Ślad węglowy jest jednym z kluczowych wskaźników zmiany klimatu, a jego redukowanie stanowi ważny element działań na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.

Największy ślad węglowy zostawia produkcja i konsumpcja energii, szczególnie w postaci energii elektrycznej pozyskiwanej z paliw kopalnych, takich jak węgiel, gaz ziemny i ropa naftowa.

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, sektor energetyczny odpowiada za około 60% globalnej emisji gazów cieplarnianych. Jednak dużo zależy od kontekstu, ponieważ ślad węglowy różnych produktów czy usług może być bardzo zróżnicowany, w zależności od sposobu produkcji, transportu, zużycia energii i innych czynników.

Największym składnikiem śladu węglowego jest dwutlenek węgla (CO2), ale do jego powstania przyczyniają się również inne gazy, takie jak metan (CH4) czy tlenek azotu (N2O).

Ślad węglowy powstaje m.in. podczas spalania paliw kopalnych, takich jak węgiel, ropa naftowa i gaz ziemny, które są używane do wytwarzania energii elektrycznej, ogrzewania, transportu, a także w procesach produkcyjnych. Oprócz tego, ślad węglowy może być powodowany przez wycinanie lasów, co prowadzi do zmniejszenia ilości roślin, które naturalnie pochłaniają dwutlenek węgla z atmosfery.

Nasze codzienne działania, takie jak korzystanie z samochodu, używanie urządzeń elektrycznych, wyrzucanie żywności, czy kupowanie produktów, które zostały wyprodukowane w innych krajach, również mają wpływ na nasz indywidualny ślad węglowy.

Aby zmniejszyć swój ślad węglowy, możemy podjąć kilka działań:

Oszczędzać energię: Warto pamiętać o wyłączaniu urządzeń elektrycznych, gdy nie są używane oraz o wybieraniu energooszczędnych sprzętów. Można również ograniczyć korzystanie z klimatyzacji i ogrzewania, a także zastąpić tradycyjne żarówki energooszczędnymi.

Wybierać transport ekologiczny: Zamiast samochodu warto wybierać rower, komunikację miejską lub car sharing. W przypadku dalszych podróży lepszym rozwiązaniem niż samolot są pociągi lub autobusy.

Unikać marnowania jedzenia: Warto kupować tylko to, co faktycznie potrzebujemy i wykorzystać wszystko, co mamy w lodówce, zanim zepsuje się jedzenie. Można też ograniczyć spożywanie mięsa, które ma duży wpływ na ślad węglowy.

Ograniczyć zużycie wody: Warto oszczędzać wodę podczas mycia, mycia zębów czy mycia naczyń. Można też wybierać produkty, które wymagają mniejszej ilości wody do produkcji.

Wybierać produkty z niskim śladem węglowym: Warto wybierać produkty pochodzące z lokalnych źródeł oraz te, które zostały wyprodukowane w sposób ekologiczny.

Recykling: Warto segregować odpady i dbać o to, aby jak najwięcej z nich trafiło do recyklingu. Można też unikać plastikowych opakowań i wybierać te, które można łatwo poddać recyklingowi.

Podsumowaniem wykładu było przeprowadzenie na lekcjach biologii w klasach 1i oraz 3g quizu Kahoot . Najlepsi zostali nagrodzenie drobnymi upominkami, które otrzymaliśmy od pani dr Elżbiety Sowuli – Skrzyńskiej.

Organizacja i opieka: prof. Renata Bielecka