Kontynuując wieloletnią tradycję „Sobek pamięta”, w ostatni dzień października 2023 r. uczniowie klasy 1h pod opieką wychowawczyni prof. Ewy Wach–Czubińskiej oraz dr. Marcina Spórny udali się na Cmentarz Podgórski, nazywany nowym, gdzie odwiedzili groby absolwentów, którzy do 1939 r. zdawali egzamin dojrzałości w murach „Sobka”, ówczesnego III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego. Na tej założonej w 1900 r., urokliwej krakowskiej nekropolii, według obecnego stanu wiedzy, miejsce wiecznego spoczynku znalazło dwudziestu jeden dawnych wychowanków Szkoły oraz jeden nauczyciel. Wśród pochowanych wymienić należy m.in.: Jana Stanisława Bereżyńskiego (1894–1926) – matura z odznaczeniem w czerwcu 1912 r., żołnierza Legionów Polskich, porucznika Wojska Polskiego, a następnie urzędnika okręgowego Związku Kas Chorych w Krakowie, odznaczonego Krzyżem Niepodległości i trzykrotnie Krzyżem Walecznych; Tadeusza Dionizego Breuera (1895–1917) – matura 22 czerwca 1914 r., słuchacza Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ), uczestnika Wielkiej Wojny, poległego na froncie włoskim, w stopniu chorążego, 3 listopada 1917 r. w rejonie Serepnicy (ob. Słowenia); Maksymiliana Mikołaja Chilewskiego (1864–1927) – matura 27 czerwca 1885 r., absolwenta Wydziału Prawa UJ, doktora praw; Hipolita Mariana Dyrcza (1896–1934) – matura 16 czerwca 1915 r., doktora filozofii (historia), profesora gimnazjalnego, instruktora Wydziału Oświecenia Publicznego w Katowicach; Józefa Gąstoła (1918–1986) – matura 6 czerwca 1936 r., prawnika, działacza PTTK, współinicjatora budowy Ośrodków Muzealnych PTTK w polskich górach; Władysława Wilhelma Morusa (1875–1951) – matura 7 czerwca 1894 r., doktora praw, odznaczonego m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Franciszka Józefa z dekoracją wojenną, przez wiele lat sędziego Sądu Okręgowego w Krakowie; Jana Władysława Pogorzelskiego (1870–1908) – matura 19 września 1891 r., absolwenta Wydziału Prawa UJ, brata Wiktora Wacława (1866–1956) – nauczyciela języka polskiego i dyrektora naszej Szkoły; Stanisława Kazimierza Rudnickiego (1875–1906) – matura 31 maja 1897 r., absolwenta Wydziału Teologicznego UJ, księdza rzymskokatolickiego, wikariusza parafii w Bestwinie, Chrzanowie, Kętach oraz Pcimiu; Leszka Śmietanę (1915–1982) – matura 8 czerwca 1935 r., uczestnika kampanii wrześniowej 1939 r., pracownika Polskiej Kasy Opieki i Banku Inwestycyjnego; Jana Ignacego Zaćwilichowskiego (1890–1951) – matura 8 czerwca 1909 r., żołnierza Legionów Polskich, uczestnika tajnego nauczania podczas II wojny światowej, profesora w Katedrze Zoologii i Entomologii Stosowanej na Wydziale Rolno–Leśnym UJ, cenionego zoologa i entomologa, prowadzącego morfologiczne badania nad układem nerwowym owadów, autora blisko pięćdziesięciu prac naukowych.

Na oddzielne upamiętnienie zasługuje Antoni Gabriel Mazanowski (1858–1916), absolwent Uniwersytetu Lwowskiego, historyk i krytyk literacki, pedagog, autor licznych publikacji, w tym „Młodej Polski w powieści, liryce i dramacie” (wyd. 1902) i podręczników oraz komentarzy, m.in. „Podręcznika do dziejów literatury polskiej” (1909; wznowiony w 1947 r. pod tytułem: „Obraz literatury polskiej” z uzupełnieniami absolwenta „Sobka”, Stefana Papée), czy „Wypisów polskich na VII i VIII klasę gimnazyalną” (1914). Antoni Mazanowski od roku szkolnego 1901/02, aż do śmierci, tj. 24 listopada 1916 r., był nauczycielem języka polskiego w naszej Szkole, a jego synowie absolwentami „Sobka”: Antoni Maria (1891–?) – matura 5 czerwca 1909 r., absolwent Wydziału Prawa UJ, doktor praw; Jan Maria (1897–1966) – matura z odznaczeniem 18 czerwca 1915 r., podporucznik piechoty Wojska Polskiego, inżynier rolnictwa; Stanisław (1893–1940) – matura z odznaczeniem 1 czerwca 1911 r., magister praw, major Wojska Polskiego, sędzia wojskowy, kierownik referatu w Departamencie Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych, rozstrzelany między 20 a 22 kwietnia 1940 r. nad dołami śmierci w Katyniu. Ostatni z synów Adam Stefan Mazanowski (1895–1974) – matura 18 czerwca 1914 r., lekarz, spoczywa w rodzinnym grobie, obok ojca.

Wykaz wszystkich absolwentów, pochowanych na (Nowym) Cmentarzu Podgórskim

Tekst: dr Marcin Spórna

Zdjęcia: Olga Poniewierska, kl. 1h