Czterysta! Co o tej liczbie mogą powiedzieć Sobieszczacy? Większość z nas ma matematykę wśród swoich przedmiotów rozszerzonych, więc bez problemu w krótkim czasie możemy tę liczbę opisać, odnaleźć jej kwadrat czy wyciągnąć z niej pierwiastek. Jednak dzisiaj spójrzmy na nią okiem humanisty. Nieco ponad 400 lat temu (23 kwietnia 1616r.) zmarł jeden z najwybitniejszych twórców, wielki poeta i dramaturg angielski, człowiek nieustannie cytowany, który wzbudza kontrowersje nawet setki lat po swojej śmierci. Jego sztuki zostały przetłumaczone na niemal każdy język nowożytny, są na bieżąco odgrywane na deskach teatrów na całym świecie, a także doczekały się swoich ekranizacji. Sonety zaś są dogłębnie analizowane przez literaturoznawców we wszystkich krajach. Dramaty mają charakter ponadczasowy, poruszają tematy, które są stale aktualne, takie jak miłość, przyjaźń, zbrodnia czy zdrada. Ich bohaterowie dążą do prawdy, zastanawiają się nad sensem istnienia, wybierają między bytem a niebytem. Legendą, o której mowa, jest oczywiście William Shakespeare. Utwory Shakespeare’a na stałe wpisały się w kanon lektur szkolnych, przez co podzielił on los innych wybitnych twórców, niesłusznie
kojarzonych przez większość z was jedynie z niewdzięcznym szkolnym
obowiązkiem. Tymczasem warto czytać i oglądać Shakespeare’a, by w napisanych
przed czterystoma laty tekstach odkrywać prawdę o świecie i o nas samych.
Dziś chcę przybliżyć wam postać najsłynniejszego angielskiego barda przez przedstawienie kilku ciekawostek dotyczących jego życia i śmierci:
-
Oprócz pisania Shakespeare parał się również aktorstwem, które było właściwie głównym źródłem jego dochodów. Miał okazję wystąpić przed królową Elżbietą I.
-
Oszukiwał, aby zarobić. Przez piętnaście lat skupował i gromadził zboże, które następnie, w trakcie klęski głodu panującej w Europie, sprzedawał po zawyżonych cenach. Osoby, które nie chciały zapłacić, były przez niego bezwzględnie ścigane. Sam natomiast uchylał się od płacenia podatków, a zarobione pieniądze przeznaczał na działalność lichwiarską. Często był karany grzywną i groziło mu nawet więzienie. Fakty te pozwalają lepiej zrozumieć jedną z jego sztuk – „Koriolana”.
-
Shakespeare prawdopodobnie był biseksualny. Spośród jego 154 sonetów jedynie 26 jest skierowane do kobiety, natomiast 128 z nich jest zaadresowanych do pięknego młodzieńca. Sonety traktujące o młodzieńcu nie są jedynie przyjacielskim wyznaniem, ale zawierają elementy adoracji i erotyzmu.
-
Jego dramat pt. „Makbet” jest sztuką przeklętą. Teatry boją się ją wystawiać, a aktorzy wymawiać jej tytuł (dlatego nazywa się ją „szkocką sztuką”, unikając feralnego tytułu) czy imiona bohaterów. Skąd wzięło się przekleństwo? Oczywiście z winy Shakespeare’a, który w swojej sztuce opisał prawdziwe tajemne rytuały czarnej magii. Przypuszcza się, że ludzie, którzy ją uprawiali, nie byli zadowoleni z objawienia ich sekretów szerokiemu gronu czytelników, przeklęli więc tę sztukę. Wielokrotnie w czasie spektakli „Makbeta” i przygotowań do nich dochodziło do tragicznych wypadków, np.: śmierć, choroby, upadki z wysokości, poparzenia czy wypadki samochodowe aktorów, samobójstwa scenografów lub reżyserów sztuki, pożary teatrów, itd.
-
Wielokrotnie kwestionuje się tezę, jakoby Shakespeare sam napisał wszystkie swoje utwory. W czasach elżbietańskich współautorstwo tekstów było powszechne. Nie ma wprawdzie dowodów na to, że poeta nie pracował samotnie, wysuwają się jednak argumenty przemawiające na niekorzyść autora, jak choćby to, że w jego dramatach znajduje się mnóstwo informacji z różnych dziedzin życia i sztuki (polityka, historia, filozofia), których Shakespeare nie mógł znać, ponieważ pochodził z prostej, niezbyt wykształconej rodziny.
-
Małżeństwo Shakespeare’a nie było zbyt szczęśliwe (dowodem na to może być fakt, że poeta, pomimo tego, że za życia zgromadził fortunę, przepisał w spadku swojej żonie jedynie łóżko), dlatego podejrzewa się, że bard miał nieślubnego syna, którym miał być William Davenant.
-
Oprócz rzeszy zwolenników Shakespeare posiadał także wrogów swoich sztuk. Wolter i T.S. Eliot negatywnie zareagowali zwłaszcza na „Hamleta”, nazywając dramat „dziełem pijanego dzikusa” czy „wybrakowaną sztuką”.
-
Archeolodzy, badając grób poety, odkryli, że prawdopodobnie brakuje tam jego czaszki. Natrafiono też na ślady w grobie, które datuje się na okres późniejszy niż pogrzeb poety. Pomimo ogromnej ciekawości, naukowcy postanowili pozostawić grób w spokoju ze względu na napis, jaki widnieje na nagrobku: „Przyjacielu, na miłość boską, zaprzestań wykopywania spoczywających tutaj prochów. Błogosławiony ten, który oszczędzi te kamienie, a przeklęty ten, który ruszy moje kości.”
400. rocznicy śmierci Williama Shakespeare’a towarzyszy akcja „Bilet za 400 groszy” odbywająca się w ramach II Dnia Teatru Publicznego (21.05.2016r.). Bilety na spektakle odbywające się w tym dniu można nabyć w promocyjnej cenie w kasach teatrów już od 14 maja. Do akcji przyłączyło się 90 teatrów w Polsce, w tym 9 krakowskich.
Wśród nich znajduje się Teatr STU, w którym można obejrzeć „Hamleta”. Bilet na ten spektakl poza akcją promocyjną kosztuje 100zł, a przedstawienie jest naprawdę niesamowite (byłam i widziałam), więc polecam każdemu pospieszyć się i nabyć tańsze bilety.
O akcji można przeczytać więcej np. tutaj: http://teatrdramatyczny.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=2498&Itemid=805
Grosze grają rolę!
Korzystałam z:
- https://pl.wikipedia.org/wiki/William_Szekspir
- http://booklips.pl/newsy/czy-szekspir-mial-nieslubnego-syna-biograf-przedstawia-nowe-dowody/
- http://booklips.pl/newsy/william-szekspir-byl-bezwzglednym-biznesmenem/
- http://www.nosweatshakespeare.com/resources/shakespeare-facts/
- https://szekspirtrzesieswiatem.wordpress.com/2012/04/23/makbet-przeklety/
- http://www.focus.pl/czlowiek/w-grobie-szekspira-brakuje-jego-czaszki-13809
Weronika Panasowiec 1g